The Shining (1980)

Ως ταινία της εβδομάδας, επέλεξα αυτή τη φορά μια από τις καλύτερες και πιο κλασικές ταινίες τρόμου, την ταινία The Shining ( Λάμψη ). Η ταινία είναι βασισμένη στο ομώνυμο βιβλίο του Stephen King, το οποίο κυκλοφόρησε το 1977 και στη χώρα μας κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Το Κλειδί. Σκηνοθέτης και σεναριογράφος ( σε συνεργασία με τον Stephen King ) είναι ο Stanley Kubrick και στην ταινία πρωταγωνιστούν οι Jack Nicholson,  Shelley Duvall, Danny Lloyd ( σε ηλικία 7 ετών ) και Scatman Crothers. H ταινία έκανε πρεμιέρα στις 26 Μαΐου στην Αμερική και από το Σεπτέμβρη και μετά στην Ευρώπη και τον υπόλοιπο κόσμο.

Υπόθεση : Η ιστορία μας διαδραματίζεται στο ξενοδοχείο Overlook.  O Jack Torrance ( Nicholson ) εκεί για συνέντευξη για τη θέση του επιστάτη του ξενοδοχείου για το χειμώνα, αφού με τα πρώτα χιόνια κάθε πρόσβαση προς αυτό κλείνει.  Πρόκειται για ένα επιβλητικό κτίσμα, χτισμένο πάνω   σε ένα Ινδιάνικο νεκροταφείο, με ένα μεγάλο λαβύρινθο από ψηλούς θάμνους στον εξωτερικό του χώρο. Ο διευθυντής του ξενοδοχείου ενημερώνει τον Jack ότι ο προηγούμενος επιστάτης έχασε τα λογικά του από κλειστοφοβία, με αποτέλεσμα να σκοτώσει την οικογένειά του και στη συνέχεια να αυτοκτονήσει. Ο Jack θα δεχθεί τη δουλειά, καθώς το θεωρεί μια καλή ευκαιρία να προχωρήσει ξεχνώντας το άσχημο παρελθόν του. Ήταν πρώην καθηγητής και αλκοολικός, με αποτέλεσμα η γυναίκα του Wendy ( Duvall ) και ο γιος του Danny ( Lloyd ) να έχουν περάσει  άσχημες στιγμές,. Ο Danny έχει υπεραισθητική αντίληψη (ESP) ( γνωστό και ως έκτη αίσθηση ) και λαμβάνει άσχημα προμηνύματα σχετικά με το ξενοδοχείο. Μοιράζεται όλες του τις ανησυχίες με τον φανταστικό του φίλο Tony. Η οικογένεια θα φτάσει στο ξενοδοχείο την ημέρα, που όλο το υπόλοιπο προσωπικό φεύγει. Ο μάγειρας του ξενοδοχείου Dick Halloran ( Crothers ) θα αναλάβει να τους ξεναγήσει. Ο Dick θα μιλήσει τηλεπαθητικά στον Danny και θα του πει ότι ο ίδιος και η γιαγιά του μοιράζονταν το ίδιο χάρισμα, στο οποίο αναφέρονταν ως λάμψη ( shining ). Ο Dick θα του εξηγήσει ότι το ξενοδοχείο έχει και αυτό μια δική του "λάμψη" και πάρα πολλές αναμνήσεις  καλών και κακών στιγμών. Θα του πει να είναι πολύ προσεκτικός και αν τον χρειαστεί οτιδήποτε να  σκεφτεί έντονα  το όνομά του και αυτός θα βρει τρόπο να έρθει να τον βοηθήσει. Μετά την αποχώρηση του προσωπικού και για τον πρώτο μήνα, τα πράγματα θα κυλήσουν ομαλά, με την οικογένεια να απολαμβάνει το μέρος. Με τα πρώτα χιόνια όμως και τις τηλεφωνικές γραμμές να πέφτουν, τα πράγματα θα χειροτερεύσουν. Ο Jack, ο οποίος προσπαθούσε να γράψει ένα θεατρικό έργο, δεν προχωράει καθόλου. Ο Danny αρχίζει και έχει πιο άσχημα προμηνύματα, βλέποντας σε αρκετά από αυτά τη λέξη redrmu. H Wendy θα αρχίσει να ανησυχεί για την συμπεριφορά και των δύο. Θα τσακωθεί με τον Jack, όταν ο Danny βρεθεί τραυματισμένος και με μελανιές και ο Jack, γεμάτος νεύρα, θα συναντήσει πρώτα το φάντασμα ενός μπάρμαν, με αποτέλεσμα να αρχίσει να ξαναπίνει και στη συνέχεια, το φάντασμα του προηγούμενου επιστάτη, ο οποίος του επισημαίνει ότι πρέπει να διορθώσει τη γυναίκα του και το παιδί του. Από εκείνο το σημείο και μέχρι το τέλος, παρακολουθούμε την αγωνιώδη προσπάθεια της Wendy να γλιτώσει τον Danny και τον εαυτό της από τον Jack, ο οποίος τους κυνηγά με ένα τσεκούρι σε όλο το ξενοδοχείο και τον Dick να προσπαθεί να φτάσει έγκαιρα, προκειμένου να καταφέρει να τους γλιτώσει.

Πρόκειται για το δεύτερο βιβλίο του King, το οποίο γυρίστηκε σε ταινία. Το πρώτο ήταν το βιβλίο με τίτλο Carrie, το οποίο εκδόθηκε το 1974 και γυρίστηκε σε ταινία το 1976. Το μεγαλύτερο μέρος των γυρισμάτων της ταινίας έγιναν στα Elstree Studios στην Αγγλία, ενώ ένα μέρος των εξωτερικών γυρισμάτων έγινε στο ορεινό καταφύγιο Timberline, στο Όρεγκον της Αμερικής. Όσον αφορά τους ηθοποιούς:

- O Jack Nicholson είναι ο πιο γνωστός από το cast της ταινίας. Είχε ήδη κερδίσει Όσκαρ Α' Ανδρικού Ρόλου για την ερμηνεία του στην ταινία One Flew Over the Cuckoo's Nest (1975), έχοντας 3 ακόμη υποψηφιότητες στην ίδια κατηγορία και μια υποψηφιότητα για Όσκαρ Β' Ανδρικού Ρόλου. Μέχρι τότε είχε πρωταγωνιστήσει σε ταινίες όπως Easy Rider (1969), Five Easy Pieces (1970), The Last Detail (1973), Chinatown (1974).

- Όσον αφορά τους Shelley Duvall και Scatman Crothers, η καριέρα τους ήταν περισσότερο τηλεοπτική, με κάποιες συμμετοχές σε ταινίες. Ο Danny Lloyd, παρόλο την εξαιρετική του ερμηνεία στην ταινία αυτή, επέλεξε να ακολουθήσει το επάγγελμα του καθηγητή Φυσικών Επιστημών.

Όσον αφορά το σκηνοθέτη,  ο Stanley Kubrick θεωρείται μέχρι σήμερα ( πέθανε το 1999 ) ένας από τους πιο σημαντικούς, επιτυχημένους και καινοτόμους σκηνοθέτες στην ιστορία του κινηματογράφου. Μπορεί να κέρδισε μόνο ένα Όσκαρ για Ειδικά Εφέ, ωστόσο οι ταινίες, τις οποίες σκηνοθέτησε, αποτελούν πρότυπο για πολλούς νέους σκηνοθέτες : The Killing (1956), Paths of Glory (1957), Spartacus (1960), Lolita (1962), Dr. Strangelove (1964), 2001:A Space Odyssey (1968), A Clockwork Orange (1971).

Η αποδοχή της ταινίας δεν ήταν άμεση. Πέρασαν κάποια χρόνια, προκειμένου να καθιερωθεί ως μια από τις πιο κλασικές ταινίες τρόμου. Δεν ακολουθεί πιστά το βιβλίο, πράγμα το οποίο ενοχλούσε αρκετά τον King, ο οποίος το ξαναγύρισε σε μια μίνι τηλεοπτική σειρά, που ακολουθεί πιο πιστά το βιβλίο, υπολείπεται όμως κατά πολύ σε ερμηνείες. Πρόκειται για τη μοναδική από τις τελευταίες 9 ταινίες που γύρισε ο Kubrick και δεν έλαβε καμία υποψηφιότητα για Όσκαρ ή Χρυσή Σφαίρα. Η ταινία έλαβε ένα βραβείο Saturn Β' Ανδρικού Ρόλου ( Scatman Crothers ), ενώ ήταν υποψήφια για άλλα τρία:

- Καλύτερης Σκηνοθεσίας ( Stanley Kubrick ) ( το βραβείο κέρδισε ο Steven Spielberg για την ταινία Raiders of the Lost Ark ).

- Καλύτερης Ταινίας Τρόμου ( το βραβείο κέρδισε η ταινία An American Werewolf in London )

- Καλύτερης Μουσικής ( το βραβείο κέρδισε η ταινία Raiders of the Lost Ark ).

Μερικά ακόμη ενδιαφέροντα στοιχεία :

- Στο βιβλίο, αναφέρεται το δωμάτιο 217. Οι ιδιοκτήτες του καταφύγιου Timberline ζήτησαν από τον  Kubrick να μην χρησιμοποιήσει αυτόν τον αριθμό, μήπως φοβηθούν μελλοντικοί πελάτες να μείνουν στο δωμάτιο. Έτσι, στο σενάριο, ο Kubrick άλλαξε το δωμάτιο σε 237, αριθμός που δεν υπήρχε στο καταφύγιο.

- Στο βιβλίο, στον εξωτερικό χώρο του ξενοδοχείου υπάρχουν μεγάλοι θάμνοι σε σχήματα ζώων. Λόγω του περιορισμού ειδικών εφέ, ο Kubrick αποφάσισε να χρησιμοποιήσει το λαβύρινθο.

- Αρχικά, ο Kubrick σκέφτηκε, αλλά τελικά απέρριψε, για τον ρόλο του Jack Torrance έναν εκ των  Robert De Niro, Robin Williams και Harrison Ford.

- Ο Stephen King δε συμφωνούσε με την επιλογή του Nicholson και πρότεινε έναν εκ των Jon Voight και Michael Morierty.

- Tα σκηνικά που φτιάχτηκαν στα Elstree Studio για το ξενοδοχείο Overlook είναι από τα μεγαλύτερα που έχουν στηθεί στην ιστορία του κινηματογράφου.

- Στις σκηνές που ο Danny μιλάει στο φανταστικό του φίλο Tony, κουνάει το δάκτυλο του και αλλάζει τη φωνή του. Ο μικρός Lloyd το σκέφτηκε μόνος του στην πρώτη οντισιόν που πέρασε για το ρόλο.

- Κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων, ο Kubrick υποχρέωσε τους ηθοποιούς να παρακολουθήσουν τις ταινίες Rosemary's Baby (1968), The Exorcist (1973) και Eraserhead (1976), προκειμένου να μπουν στο κατάλληλο κλίμα.

- Σύμφωνα με τον Stephen King, ο τίτλος του βιβλίου προέρχεται από το ρεφραίν του τραγουδιού Instant Karma του John Lennon, το οποίο περιέχει τη φράση  "We all shine on".

- Ο Stephen King έχει δηλώσει ότι η ταινία δεν είναι καλή μεταφορά του βιβλίου του και είναι μόνη μεταφορά από τα βιβλία του, την οποία θυμάται να μισεί.

- Η σκηνή που ο Jack σπάει την πόρτα του μπάνιου (όπως φαίνεται στην αφίσα) και ακούγεται η περίφημη φράση "Heere's Johnny!" χρειάστηκε, σύμφωνα με τη Shelley Duvall, 3 μέρες για να γυριστεί και 60 πόρτες.

- H Shelley Duvall είναι η μόνη ηθοποιός, που έπαιζε μέλος της οικογένειας Torrance, με όνομα διαφορετικό από αυτό στην πραγματική της ζωή ( Jack Nicholson - Jack Torrance, Danny Lloyd - Danny Torrance).

Αν είστε λάτρης των ταινιών τρόμου, τότε δε δικαιολογείται να μην έχετε δει αυτή την ταινία. Για όσους ψάχνετε μια πραγματικά καλή ταινία τρόμου, τότε η ταινία The Shining είναι μια από τις καλύτερες επιλογές που μπορείτε να κάνετε, καθώς οι πολύ καλές ερμηνείες, η αγωνία και o ρυθμός της συνθέτουν μια εξαιρετική ιστορία, που θα σας καθηλώσει από την αρχή μέχρι το τέλος. Επειδή δεν μπόρεσα να βρω το αυθεντικό trailer της ταινίας, παραθέτω δύο πολύ καλά trailer, τα οποία έχουν φτιάξει λάτρεις της ταινίας.

Y.Γ. Για όσους έχετε δει την ταινία, δείτε αν μπορείτε να απαντήσετε στις ερωτήσεις αυτού του quiz.