Ένα από τα στοιχεία, που μπορεί να κάνει μια ταινία καλύτερη, στηρίζοντας τις ερμηνείες των ηθοποιών ή να ξεχωρίσει σε μια μέτρια ταινία, είναι η μουσική ή soundtrack ή μουσική επένδυση ή όπως αλλιώς θέλετε να το πείτε. Ούκω λίγοι έχουν ασχοληθεί με τη σύνθεση μουσικής για τον κινηματογράφο και την τηλεόραση, αλλά λίγοι είναι αυτοί που έχουν ξεχωρίσει για τη διαχρονική δουλειά τους όπως ο κύριος στην κεντρική φωτογραφία. Ο Ennio Morricone έχει χαρίσει μερικές από τις πιο γνωστές μελωδίες στην ιστορία του κινηματογράφου στα 50 και πλέον χρόνια παρουσίας του στο χώρο. Οι συνεργασίες του περιλαμβάνουν σκηνοθέτες από την Ευρώπη, το Hollywood και πολλά είδη ταινιών, με γνωστότερη τη συνεργασία του με το Sergio Leone στα Spaghetti Westerns του τελευταίου. Χωρίς περαιτέρω καθυστέρηση, ας περάσουμε στο κυρίως κείμενο.
O Ennio Morricone γεννήθηκε στις 10 Νοεμβρίου του 1928 στη Ρώμη. Ο πατέρας του Mario Morricone ήταν γνώστος τρομπετίστας, έχοντας δουλέψει σε πολλές ορχήστρες της χώρας. Πέρα από αυτό, ήταν ο πρώτος δάσκαλος του Ennio και η πρώτη του επιρροή. Σε ηλικία 6 έτων, έγραψε τις πρώτες του συνθέσεις, δείχνοντας το ταλέντο του και την κλίση του στην μουσική. Οι γονείς του ενθάρρυναν αυτή την κλίση και σε ηλικία 9 ετών γράφτηκε στην Εθνική Ακαδημία Santa Cecilia, ένα από τα παλαιότερα μουσικά ιδρύματα του κόσμου. To 1940 γράφτηκε στο ωδείο, προκειμένου να σπουδάσει περαιτέρω. Είχε ως μέντορα και δάσκαλο το συνθέτη Goffredo Petrassi, με την καθοδήγηση του οποίου ολοκλήρωσε με άριστα τις σπουδές του εκεί νωρίτερα από το συνηθισμένο. O Β' Παγκόσμιος Πόλεμος επηρέασε τον Morricone, κάτι που φάνηκε στα έργα του για τέτοιου είδους ταινίες. Το 1954 ολοκλήρωσε τις σπουδές του στην καλλιτεχνική διεύθυνση και τη σύνθεση. Η πρώτη του δουλειά ήταν η σύνθεση κλασσικών κομματιών για το ραδιόφωνο.
Πέρα από τη δουλειά του στο ραδιόφωνο, ξεκίνησε να γράφει συνθέσεις και τραγούδια για την ιταλική Ραδιοτηλεόραση (RAI), ενώ συμμετείχε παράλληλα σε μια μπάντα jazz. Στη διάρκεια της καριέρας του συνεργάστηκε με αρκετούς τραγουδιστές, μεταξύ των οποίων και ο δικός μας Ντέμης Ρούσσος. Την εποχή εκείνη, ξεκίνησε να γράφει τις πρώτες του συνθέσεις για ταινίες. Το 1964 ήταν σταθμός για τον Morricone, καθώς ξεκίνησε η συνεργασία του με το Sergio Leone. Οι πρώτες 3 ταινίες στις οποίες συνεργάστηκαν αποτελούν την γνωστή και ως Dollars/Man with No Name trilogy: A Fistful of Dollars (1964), For A Few Dollars More (1965) και The Good, The Bad And The Ugly (1966). Ακολούθησαν ταινίες όπως Once Upon a Time in the West (1968), A Fistful of Dynamite (1971), My Name is Nobody (1973). Πέρα από τα spaghetti western του Leone, ο Morricone έγραψε μουσική και για αρκετά ακόμη. Ωστόσο, δεν περιορίστηκε σε αυτό το είδος ταινιών. Έγραψε μουσική για πολιτικές ταινίες, όπως The Hawks and the Sparrows (1966) του Pier Paolo Pasolini και Sacco e Vanzetti (1971). Όσον αφορά τις ταινίες τρόμου, συνεργάστηκε με δύο από τα μεγαλύτερα ονόματα του χώρου, το Dario Argento και τον John Carpenter (The Thing (1982)). Άλλες συνεργασίες του περιλαμβάνουν τους Terrence Malick (Days of Heaven (1978)), Roland Joffé (The Mission (1986)), Brian De Palma (The Untouchables (1987), Mission to Mars (2000)). Ιδιαίτερη μνεία αξίζει η συνεργασία του με τον Giuseppe Tornatore, με τον οποίο έχει συνεργαστεί σε 9 ταινίες, με πιο γνωστές τις Cinema Paradiso (1989), The Legend of 1900 (1998) και Malèna (2000).
Ένα χαρακτηριστικό, το οποίο πάντα διέκρινε τη δουλειά του Morricone, ήταν η προσαρμοστικότητά του στα μέσα που διέθετε ή του διέθεταν, προκειμένου να γράψει τις συνθέσεις του. Σε ταινίες με περιορισμένο budget, όπως για παράδειγμα η τριλογία του Leone, όπου δεν είχε στη διάθεση του πλήρη ορχήστρα, χρησιμοποίησε πυροβολισμούς, ήχους από μαστίγιο, σφυρίγματα, τρομπέτα, ηλεκτρική κιθάρα, γράφοντας έτσι αρκετά κομμάτια διαχρονικά και πασίγνωστα στην ιστορία του κινηματογράφου. Αυτά τα γεγονότα δε δείχνουν μόνο προσαρμοστικότητα, αλλά εφευρετικότητα και ταλέντο. Κάτι που δεν είναι τυχαίο, αν αναλογιστεί κανείς τη σχέση του με την avant-garde. Ήταν επί χρόνια μέλος του Gruppo di Improvvisazione di Nuova Consonanza, μια ομάδα ταλαντούχων μουσικών, η οποία από το 1964 μέχρι το 1980 κυκλοφόρησε 7 δίσκους, επηρεάζοντας σημαντικά τους κύκλους της avant-garde με την πρωτοποριακή τους δουλειά.
SoundtrackΈνα χαρακτηριστικό, το οποίο πάντα διέκρινε τη δουλειά του Morricone, ήταν η προσαρμοστικότητά του στα μέσα που διέθετε ή του διέθεταν, προκειμένου να γράψει τις συνθέσεις του. Σε ταινίες με περιορισμένο budget, όπως για παράδειγμα η τριλογία του Leone, όπου δεν είχε στη διάθεση του πλήρη ορχήστρα, χρησιμοποίησε πυροβολισμούς, ήχους από μαστίγιο, σφυρίγματα, τρομπέτα, ηλεκτρική κιθάρα, γράφοντας έτσι αρκετά κομμάτια διαχρονικά και πασίγνωστα στην ιστορία του κινηματογράφου. Αυτά τα γεγονότα δε δείχνουν μόνο προσαρμοστικότητα, αλλά εφευρετικότητα και ταλέντο. Κάτι που δεν είναι τυχαίο, αν αναλογιστεί κανείς τη σχέση του με την avant-garde. Ήταν επί χρόνια μέλος του Gruppo di Improvvisazione di Nuova Consonanza, μια ομάδα ταλαντούχων μουσικών, η οποία από το 1964 μέχρι το 1980 κυκλοφόρησε 7 δίσκους, επηρεάζοντας σημαντικά τους κύκλους της avant-garde με την πρωτοποριακή τους δουλειά.
- The Dollars/Man with No Name Trilogy
- A Fistful of Dollars (1964) (soundtrack)
- For A Few Dollars More (1965) (soundtrack)
- The Good, The Bad And The Ugly (1966) (soundtrack)
- Ripley's Game (2002) (soundtrack)
Επέλεξα τα παραπάνω soundtrack, με βάση ποιες ταινίες έχω δει ή ποια από αυτά έχω ακούσει. Αποτελούν ένα πολύ μικρό κομμάτι της δουλειάς του Morricone. Όσον αφορά τις βραβεύσεις του, αυτές περιλαμβάνουν 51 βραβεία (Χρυσές Σφαίρες, BAFTA, Grammy κ.ά.) και 33 ακόμη υποψηφιότητες. Η Αμερικάνικη Ακαδημία Κινηματογράφου τον τίμησε το 2007 για την συνολική προσφορά του στον κινηματογράφο. Δε κέρδισε το χρυσό αγαλματίδιο στο διαγωνιστικό κομμάτι, αν και προτάθηκε 5 φορές:
- Days of Heaven (1978) (το βραβείο κέρδισε ο Giorgio Moroder για την ταινία Midnight Express)
- The Mission (1986) (το βραβείο κέρδισε ο Herbie Hancock για την ταινία 'Round Midnight)
- The Untouchables (1987) (το βραβείο κέρδισε οι Ryûichi Sakamoto, David Byrne και Cong Su για την ταινία The Last Emperor)
- Bugsy (1991) (το βραβείο κέρδισε ο Alan Menken για την ταινία Beauty and the Beast)
- Malèna (2000) (το βραβείο κέρδισε ο Tan Dun για την ταινία Crouching Tiger, Hidden Dragon)
Ανεξαρτήτως βραβεύσεων και άλλων διακρίσεων, ο Ennio Morricone έχει σημαδέψει με τις συνθέσεις του μερικές από τις καλύτερες ταινίες του κινηματογράφου. Οι δίσκοι του έχουν πωλήσει εκατομμύρια αντίτυπα ανά τον κόσμο. Πέραν αυτού, το ταλέντο του, η εφευρετικότητά του και η εργατικότητά του παραμένουν αμείωτα και ο τρόπος δουλειάς του πρέπει να αποτελεί υπόδειγμα τόσο για τους μουσικούς της βιομηχανίας του κινηματογράφου όσο και για αυτούς εκτός αυτής. Ο Ennio Morricone είναι και θα παραμείνει ένας από τους καλύτερους καλλιτέχνες στη βιομηχανία του κινηματογράφου και όχι μόνο.
Υ.Γ. Μερικά ακόμη ενδιαφέροντα στοιχεία:
- Είχε γράψει το soundtrack για την ταινία The Bible: In the Beginning... (1966) του John Huston, το οποίο τελικά δε χρησιμοποιήθηκε λόγω διαφωνίας της δισκογραφικής εταιρείας με την οποία είχε συμβόλαιο τότε ο Morricone και των παραγωγών της ταινίας.
- Οι μουσικές του συνεργασίες περιλαμβάνουν ονόματα όπως οι Pet Shop Boys, ο Zucchero, o Andrea Bocelli και ο Sting.
- Το κομμάτι The Ecstacy of Gold είναι ένα από τα πιο γνωστά του. Με αυτό έκλειναν τις συναυλίες τους οι Ramones, ενώ με αυτό ανοίγουν τις συναυλίες τους από το 1983 οι Metallica.
- Έχει διευθύνει αρκετές ορχήστρες, παρουσιάζοντας ζωντάνα τη δουλειά του ούκω λίγες φορές. Στη χώρα μας εμφανίστηκε το 2005 και το 2008 στο Ηρώδειο.
Επέλεξα τα παραπάνω soundtrack, με βάση ποιες ταινίες έχω δει ή ποια από αυτά έχω ακούσει. Αποτελούν ένα πολύ μικρό κομμάτι της δουλειάς του Morricone. Όσον αφορά τις βραβεύσεις του, αυτές περιλαμβάνουν 51 βραβεία (Χρυσές Σφαίρες, BAFTA, Grammy κ.ά.) και 33 ακόμη υποψηφιότητες. Η Αμερικάνικη Ακαδημία Κινηματογράφου τον τίμησε το 2007 για την συνολική προσφορά του στον κινηματογράφο. Δε κέρδισε το χρυσό αγαλματίδιο στο διαγωνιστικό κομμάτι, αν και προτάθηκε 5 φορές:
- Days of Heaven (1978) (το βραβείο κέρδισε ο Giorgio Moroder για την ταινία Midnight Express)
- The Mission (1986) (το βραβείο κέρδισε ο Herbie Hancock για την ταινία 'Round Midnight)
- The Untouchables (1987) (το βραβείο κέρδισε οι Ryûichi Sakamoto, David Byrne και Cong Su για την ταινία The Last Emperor)
- Bugsy (1991) (το βραβείο κέρδισε ο Alan Menken για την ταινία Beauty and the Beast)
- Malèna (2000) (το βραβείο κέρδισε ο Tan Dun για την ταινία Crouching Tiger, Hidden Dragon)
Ανεξαρτήτως βραβεύσεων και άλλων διακρίσεων, ο Ennio Morricone έχει σημαδέψει με τις συνθέσεις του μερικές από τις καλύτερες ταινίες του κινηματογράφου. Οι δίσκοι του έχουν πωλήσει εκατομμύρια αντίτυπα ανά τον κόσμο. Πέραν αυτού, το ταλέντο του, η εφευρετικότητά του και η εργατικότητά του παραμένουν αμείωτα και ο τρόπος δουλειάς του πρέπει να αποτελεί υπόδειγμα τόσο για τους μουσικούς της βιομηχανίας του κινηματογράφου όσο και για αυτούς εκτός αυτής. Ο Ennio Morricone είναι και θα παραμείνει ένας από τους καλύτερους καλλιτέχνες στη βιομηχανία του κινηματογράφου και όχι μόνο.
Υ.Γ. Μερικά ακόμη ενδιαφέροντα στοιχεία:
- Είχε γράψει το soundtrack για την ταινία The Bible: In the Beginning... (1966) του John Huston, το οποίο τελικά δε χρησιμοποιήθηκε λόγω διαφωνίας της δισκογραφικής εταιρείας με την οποία είχε συμβόλαιο τότε ο Morricone και των παραγωγών της ταινίας.
- Οι μουσικές του συνεργασίες περιλαμβάνουν ονόματα όπως οι Pet Shop Boys, ο Zucchero, o Andrea Bocelli και ο Sting.
- Το κομμάτι The Ecstacy of Gold είναι ένα από τα πιο γνωστά του. Με αυτό έκλειναν τις συναυλίες τους οι Ramones, ενώ με αυτό ανοίγουν τις συναυλίες τους από το 1983 οι Metallica.
- Έχει διευθύνει αρκετές ορχήστρες, παρουσιάζοντας ζωντάνα τη δουλειά του ούκω λίγες φορές. Στη χώρα μας εμφανίστηκε το 2005 και το 2008 στο Ηρώδειο.
