Κυριακή 20 Οκτωβρίου 2013

Dr. Strangelove or: How I Learned to Stop Worrying and Love the Bomb (1964)



Δεκαετία του '60. Ο Ψυχρός πόλεμος είναι ένα από τα κύρια πολιτικά θέματα και τότε κυκλοφορεί η ταινία Dr. Strangelove or: How I Learned to Stop Worrying and Love the Bomb, μια χιουμοριστική (το λιγότερο) απεικόνιση ενός φανταστικού επεισοδίου μεταξύ ΗΠΑ και Ρωσίας και της απειλής ενός πυρηνικού ολοκαυτώματος. Πρωταγωνιστούν οι Peter Sellers, George C. Scott και Sterling Hayden, σε σκηνοθεσία, παραγωγή και σενάριο του Stanley Kubrick. Μερικές βδομάδες πριν την κυκλοφορία της, είχε προγραμματιστεί μια δοκιμαστική προβολή στις 22 Νοεμβρίου 1963, η οποία συνέπεσε με τη δολοφονία του John Kennedy. Εξ'αιτίας του γεγονότος αυτού, η προβολή αυτή δεν έγινε και η ταινία βγήκε στους κινηματογράφους στις 29 Ιανουαρίου 1964.


Υπόθεση: Παρασκευή, 13 Σεπτεμβρίου 1963. Ο ταξίαρχος Jack D. Ripper ( Hayden ), διοικητής της αεροπορικής βάσης Burpelson, διατάζει τον Άγγλο σμήναρχο Lionel Mandrake ( Sellers ) να κηρύξει συναγερμό στη βάση και να θέσει σε εφαρμογή το σχέδιο Wing Attack Plan R για το βομβαρδισμό επιλεγμένων στόχων στη ΕΣΣΔ. Ο Ripper είναι πεπεισμένος ότι υπάρχει σχέδιο μόλυνσης των υδάτων από τους Σοβιετικούς και ο Mandrake σύντομα θα διαπιστώσει ότι ο Ripper ενεργεί χωρίς εντολές και θα προσπαθήσει να τον αποτρέψει. Την ίδια ώρα, στην Αίθουσα Πολέμου του Πενταγώνου, ο στρατηγός Buck Turgidson ( Scott ) ενημερώνει τον πρόεδρο Muffley ( Sellers ) και το επιτελείο του για την κατάσταση. Ο Muffley εντολή να σταλούν δυνάμεις, προκειμένου να ανακαταλάβουν τη βάση και να ακυρώσουν την επίθεση, με τον Turgidson να προσπαθεί να τον πείσει για το αντίθετο. Παράλληλα, έχει κληθεί ο πρέσβης της ΕΣΣΔ στις ΗΠΑ σε μια προσπάθεια να επικοινωνήσουν με την Μόσχα. Μέσα σε αυτό το χάος και τις αντιπαραθέσεις, ο Muffley ζητάει και τη γνώμη του επιστημονικού του συμβούλου Dr. Strangelove ( Selllers ), ενός πρώην Ναζί επιστήμονα, του οποίου το δεξί χέρι φαίνεται να έχει δική του θέληση. Θα καταφέρουν να αποτρέψουν ένα πυρηνικό ολοκαύτωμα και τις ολέθριες συνέπειές του για την ανθρωπότητα;


Η αρχική ιδέα του Kubrick ήταν να κάνει ένα θρίλερ σχετικά με το φόβο του πυρηνικού ολοκαυτώματος. Του προτάθηκε το βιβλίο Red Alert του Peter George, με τον οποίο ξεκίνησε να συνεργάζεται για τη υσγγραφή του σεναρίου. Καθώς έγραφαν τις διάφορες σκηνές, ο Kubrick διαπίστωσε ότι αρκετές από αυτές είναι αρκετά αστείες, με αποτέλεσμα να αποφασίσει ότι τελικά θα γυρίσει μια σατιρική εκδοχή της ιστορίας. Σε αυτή την προσπάθεια, συνεργάστηκε και συνέβαλε ο Terry Southern, γνωστός σατιρογράφος της εποχής. Η Columbia Pictures συμφώνησε να χρηματοδοτήσει την ταινία, θέτοντας ως απαράβατο όρο στον Kubrick να πρωταγωνιστήσει ο Peter Sellers και να υποδυθεί 4 ρόλους (τελικά υποδύθηκε 3). Τα γυρίσματα της ταινίας ξεκίνησαν την άνοιξη του 1963 στα Shepperton Studios  κοντά στο Λονδίνο και ολοκληρώθηκαν το καλοκαίρι. Η συγκεκριμένη ταινία ήταν η τελευταία ασπρόμαυρη που γύρισε ο Kubrick. Ήταν η πρώτη ταινία, στην οποία, με εξαίρεση την επιβολή του πρωταγωνιστή (με τον οποίο συνεργάστηκε άψογα, όπως και 2 χρόνια νωρίτερα στην ταινία του Lolita), είχε τον πλήρη έλεγχο, από τα γυρίσματα μέχρι το τελικό μοντάζ. Όσον αφορά τη συνεργασία του με τον George C. Scott, δεν ήταν τόσο καλή, αφού ο ίδιος δεν ένιωθε τόσο άνετα ώστε να υποδυθεί κωμικά το ρόλο του, με τον Kubrick να τον πιέζει σε αυτή την κατεύθυνση. Με τα χρόνια, έγινε μια από τις αγαπημένες του ερμηνείες, ενώ εκτιμούσε ιδιαίτερα τον Kubrick για την ικανότητα του στο σκάκι, αφού έπαιζαν στα διαλείμματα ενδιάμεσα των γυρισμάτων. Ο Sterling Hayden συνεργάστηκε δεύτερη φορά με τον Kubrick, αφού είχε πρωταγωνιστήσει στην ταινία The Killing (1956). Τέλος, όσον αφορά τις σκηνές και τους διαλόγους, έγιναν αρκετές αλλαγές από τον αρχικό σχεδιασμό. Ο πρώτος και σημαντικότερος λόγος ήταν η πρόσφατη δολοφονία του John Kennedy, ενώ ο δεύτερος ήταν οι αυτοσχεδιασμοί του Sellers, οι οποίοι έκαναν όλο το προσωπικό να ξεκαρδίζεται με αποτέλεσμα να μην μπορεί να συνεχίστει το γύρισμα. Ο ίδιος ο Kubrick, γνωστός για τη σοβαρότητά του κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων, δεν μπορούσε αρκετές φορές να κρατήσει τα γέλια του. 


Η ταινία προτάθηκε για 4 Όσκαρ:
- Καλύτερης Σκηνοθεσίας (το βραβείο κέρδισε η ταινία My Fair Lady)
- Α' Ανδρικού Ρόλου (Peter Sellers) (το βραβείο κέρδισε ο Rex Harrison για την ταινία My Fair Lady)
- Καλύτερης Σκηνοθεσίας (Stanley Kubrick) (το βραβείο κέρδισε ο George Cuckor για την ταινία My Fair Lady)
- Καλύτερου Διασκευασμένου Σεναρίου (το βραβείο κέρδισε η ταινία Becket).
Πέραν αυτών των υποψηφιοτήτων και των βραβείων που έλαβε, η ταινία έχει συμπεριληφθεί στις υψηλές θέσεις αρκετών λιστών του έντυπου και ηλεκτρονικού τύπου. Ήταν μάλιστα από τις πρώτες ταινίες που επέλεξε η βιβλιοθήκη του Κογκρέσου το 1989 για το Εθνικό Αρχείο Ταινιών.

Μερικά ακόμη ενδιαφέροντα στοιχεία:
- Ο Peter Sellers αμείφθηκε με 1 εκατομμύριο δολάρια, το 55% του προϋπολογισμού της ταινίας, με τον Kubrick να δηλώνει: "I got three for the price of six".
- Σε μια έκδοχη του σεναρίου, εξωγήινοι παρακολουθούσαν τα γεγονότα της ταινίας.
- Στην ταινία κάνει το κινηματογραφικό του ντεμπούτο ο James Earl Jones.
- Λόγω της μη συνεργασίας της Πολεμικής Αεροπορίας των ΗΠΑ, το εσωτερικό της βάσης και του κέντρου επιχειρήσεων της κατασκευάστηκαν με μεγάλη ακρίβεια με βάση μια φωτογραφία από ένα αγγλικό περιοδικό.
- Κατά τη διάρκεια της έρευνας του για το σενάριο της ταινίας, ο Kubrick διάβασε περίπου 50 βιβλία για τον πυρηνικό πόλεμο.
- Στο αρχικό σενάριο, ο Sellers θα υποδυόταν τον πρόεδρο Muffley με βαρύ κρύωμα. Η ερμηνεία του έκανε τους πάντες να γελάνε εμποδίζοντας έτσι το γύρισμα, οπότε η ιδέα αυτή σύντομα εγκαταλείφθηκε.
- Μερικές αρχικές σκέψεις για τον τίτλο ήταν: Dr. Doomsday or: How to Start World War III Without Even Trying, Dr. Strangelove's Secret Uses of Uranus, Wonderful Bomb, The Edge of Doom και The Delicate Balance of Terror.
- O Peter Sellers έγινε ο πρώτος και μοναδικός μέχρι σήμερα ηθοποιός που προτάθηκε για το Όσκαρ Α' Ανδρικού Ρόλου. υποδυόμενος 3 διαφορετικούς ρόλους.


 Η σκηνοθετική ευφυία του Kubrick σε συνδυασμό με τον αστείρευτο ταλέντο του Sellers δημιούργησαν κατά τη γνώμη μου την καλύτερη πολιτική σάτιρα και μια από τις καλύτερες κωμωδίες που έχω δει γενικά. Πραγματικά αξίζει να τη δείτε, καθώς καταφέρνει να βγάλει απίστευτο γέλιο και να σατιρίσει μια από τις σημαντικότερες διαμάχες του 21ου αιώνα. Απλώς μην κάνετε το ίδιο λάθος με μένα. Την συγκεκριμένη ταινία την πρωτοείδα πριν από 6 χρόνια περίπου. Επέλεξα να τη δω για να χαλαρώσω, γιατί την προηγούμενη μέρα είχα βγάλει δύο φρονιμίτες και κατέληξα να πονάω χειρότερα τελικά από τα γέλια.

Υ.Γ.1: Πατώντας στην κλακέτα πάνω και δεξιά στην αρχή της σελίδας, μπορείτε να ψηφίσετε για τα επόμενα 3 αφιερώματα του blog.

Υ.Γ.2: Για όσους έχετε δει την ταινία, δείτε αν μπορείτε να απαντήσετε στις ερωτήσεις αυτών των quiz: Quiz 1  Quiz2

Υ.Γ.3: Εκτός από το trailer, παραθέτω κι ένα πολύ ενδιαφέρον ντοκιμαντέρ για το πώς γυρίστηκε η ταινία.